Edukacja zdrowotna – dlaczego jest wprowadzana?

Edukacja zdrowotna to nowy przedmiot, który od 1 września 2025 roku zastępuje dotychczasowe wychowanie do życia w rodzinie (WDŻ). Zmiana ta budzi duże emocje – zarówno wśród rodziców, jak i nauczycieli – bo nowy program jest znacznie szerszy niż WDŻ i ma holistycznie obejmować zdrowie fizyczne, psychiczne, społeczne, seksualne oraz środowiskowe.

Warto wiedzieć, jakie są założenia edukacji zdrowotnej, kto będzie jej uczył i jak wygląda organizacja zajęć.

Dlaczego wprowadzono edukację zdrowotną?

Nowy przedmiot to odpowiedź na współczesne problemy, z którymi zmagają się dzieci i młodzież: stres, brak aktywności fizycznej, niewłaściwe nawyki żywieniowe, zaburzenia emocjonalne czy rosnąca liczba uzależnień cyfrowych.

Ministerstwo Edukacji Narodowej podkreśla, że edukacja zdrowotna ma zwiększać świadomość zdrowotną uczniów i przygotowywać ich do dbania o zdrowie przez całe życie.

Pierwszy rok wprowadzenia przedmiotu (2025/2026) ma charakter pilotażowy i – wbrew wcześniejszym zapowiedziom – nie jest obowiązkowy. Rodzice (lub pełnoletni uczniowie) mogą zrezygnować z zajęć, składając pisemne oświadczenie do 25 września 2025 r.

Jakie cele ma realizować edukacja zdrowotna?

Cele edukacji zdrowotnej są kompleksowe i obejmują różne obszary związane z dbałością o zdrowie i dobrostan uczniów. Głównym zadaniem przedmiotu jest kształtowanie świadomości zdrowotnej oraz przygotowanie młodych ludzi do podejmowania odpowiedzialnych decyzji dotyczących stylu życia.

Przede wszystkim chodzi o:

promowanie zdrowego stylu życia, co oznacza zachęcanie do aktywności fizycznej, prawidłowego odżywiania oraz unikania używek,
profilaktykę chorób cywilizacyjnych, takich jak otyłość, cukrzyca czy nadciśnienie, poprzez naukę właściwych nawyków i wczesne wykrywanie zagrożeń,
edukację w zakresie zdrowia psychicznego i seksualnego, aby młodzież potrafiła zadbać o swój dobrostan psychiczny oraz świadomie podejmowała decyzje dotyczące relacji i intymności,
naukę radzenia sobie ze stresem, co ma szczególne znaczenie w obecnych czasach pełnych presji i wyzwań,
pierwszą pomoc i bezpieczeństwo, aby uczniowie potrafili właściwie reagować w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia,
świadome korzystanie z informacji o zdrowiu, czyli umiejętność odróżniania rzetelnych źródeł od fałszywych treści, co jest niezwykle istotne w erze mediów społecznościowych.

Dzięki tym elementom edukacja zdrowotna ma nie tylko przekazywać wiedzę, ale również rozwijać praktyczne umiejętności i budować odpowiedzialne postawy prozdrowotne.

Edukacja zdrowotna – Co zawiera podstawa programowa?

Zajęcia mają integracyjny charakter i łączą wiedzę medyczną, społeczną, przyrodniczą i humanistyczną. Tematyka obejmuje:

zdrowie fizyczne – odżywianie, aktywność, choroby cywilizacyjne,
zdrowie psychiczne – radzenie sobie z emocjami, depresja, stres,
zdrowie seksualne – dojrzewanie, higiena, antykoncepcja, choroby przenoszone drogą płciową, aspekty prawne i etyczne aborcji,
samobadanie piersi i jąder,
badanie znamion i profilaktykę raka skóry,
transplantologię i dawstwo narządów,
planowanie zdrowej diety (wegetariańska, śródziemnomorska, planetarna),
uzależnienia cyfrowe i od substancji psychoaktywnych.

Lekcje będą miały formę warsztatów, dyskusji, ćwiczeń praktycznych, a nie typowych wykładów.

Jak wygląda organizacja zajęć edukacji zdrowotnej?

Szkoły podstawowe: klasy IV–VIII – po 1 godzinie tygodniowo, w klasie VIII tylko do końca stycznia.
Szkoły ponadpodstawowe: dwie godziny w całym cyklu nauki (np. w liceum lub technikum), rozłożone na wybrane klasy.
Grupy: maksymalnie 24 osoby, a w przypadku tematów wrażliwych (np. seksualność) – jeszcze mniejsze, by zapewnić komfort i bezpieczeństwo.
Brak ocen: edukacja zdrowotna nie wpływa na promocję do następnej klasy ani na ukończenie szkoły.

Edukacja zdrowotna – kto będzie uczył nowego przedmiotu?

MEN wprowadził szerokie kryteria dotyczące osób, które mogą prowadzić zajęcia z edukacji zdrowotnej. Wymagania zostały określone w taki sposób, aby nie tylko zagwarantować wysoki poziom merytoryczny, ale również zapewnić interdyscyplinarne podejście do tematyki zdrowia. Oznacza to, że w procesie kształcenia położono nacisk zarówno na wiedzę teoretyczną, jak i praktyczne umiejętności, które będą przydatne w codziennym życiu.

Zajęcia mogą prowadzić:

nauczyciele przedmiotów przyrodniczych: biologii, przyrody, wychowania fizycznego, a także dotychczasowego WDŻ,
psycholodzy i pedagodzy,
specjaliści z obszaru ochrony zdrowia – lekarze, pielęgniarki, farmaceuci, ratownicy medyczni,
osoby z wykształceniem w zakresie zdrowia publicznego,

Warunkiem koniecznym jest posiadanie przygotowania pedagogicznego.

Aby zwiększyć liczbę wykwalifikowanych nauczycieli, uruchomiono studia podyplomowe z edukacji zdrowotnej na kilkunastu uczelniach w Polsce, m.in. w:

Białymstoku,
Gdańsku,
Krakowie,
Poznaniu,
Warszawie,
Wrocławiu.

Takie rozwiązanie ma zapewnić odpowiednie przygotowanie kadry i wysoką jakość nauczania w nowym przedmiocie.

Edukacja zdrowotna – największe kontrowersje i reakcje społeczne

Najwięcej emocji budzą treści związane z dojrzewaniem i seksualnością. Konferencja Episkopatu Polski uznała, że część programu narusza prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z przekonaniami, powołując się na art. 48 i 53 Konstytucji RP. Odbyły się też protesty pod hasłem „Tak dla edukacji, nie dla deprawacji”.

MEN zapowiada monitorowanie reakcji społecznych – pierwszy rok ma być testowy, by zebrać opinie i ewentualnie wprowadzić zmiany.

Podsumowanie – co warto zapamiętać?

Edukacja zdrowotna zastąpiła WDŻ od 1 września 2025 r.
Zajęcia są nieobowiązkowe – rezygnacja możliwa do 25 września.
Program obejmuje zdrowie fizyczne, psychiczne, seksualne i społeczne.
Zajęcia prowadzą specjaliści – nie tylko nauczyciele, ale też osoby z wykształceniem medycznym i psychologicznym.
Przedmiot nie jest oceniany i nie wpływa na promocję.

To największa zmiana w edukacji prozdrowotnej w Polsce od lat – jej celem jest realne wsparcie zdrowia młodego pokolenia.

Kliknij po więcej przydatnych treści tutaj.

Odwiedź nasz Instagram i poznaj więcej praktycznych porad tutaj.